Hoe wil jij meedenken over Zuid-Holland?
Hoe wil je dat de provincie jou betrekt? Dit was de grote vraag die is gesteld aan de inwoners van Zuid-Holland. Tussen 9 april 2023 en 21 mei 2024 konden inwoners hun ideeën insturen en een keuzewijzer invullen over hoe de provincie inwoners beter kan betrekken en laten meedenken bij besluitvorming. Er zijn mooie ideeën ingestuurd en 132 inwoners hebben de keuzewijzer ingevuld. Aan de hand van verschillende stellingen en vragen is hen gevraagd hoe zij zouden willen meedenken, meedoen, meewerken en meebeslissen met de provincie. Ben je benieuwd wat er uit deze keuzewijzer is gekomen? Wij hebben alle antwoorden verzameld en de resultaten hiervan op een rijtje gezet. Deze resultaten worden gebruikt om het nieuwe participatiebeleid van de provincie beter op de wensen en behoeften van Zuid-Hollanders aan te laten sluiten.
Vanuit deze resultaten neemt de provincie 6 onderwerpen over in het participatiebeleid. Kijk hier als je meteen wilt zien welke onderwerpen dit zijn.
Wie hebben meegedacht?
Van degenen die de keuzewijzer hebben ingevuld, gaven de meeste personen aan in Zuid-Holland te wonen (124 personen). Ook waren er 82 personen die in Zuid-Holland werken en dan waren er ook nog deelnemers die in Zuid-Holland ondernemen (18 personen) of studeren (13 personen). Het was hierbij mogelijk meerdere opties aan te vinken, dus het kan zijn dat iemand heeft ingevuld zowel in Zuid-Holland te wonen als te werken. De meeste deelnemers die aan de aan de keuzewijzer hebben meegedaan, waren tussen de 40 en 64 jaar oud. Er hebben 31 deelnemers meegedaan die tussen de 20 en 39 jaar oud waren en er waren19 deelnemers van boven de 65. Jongeren warenminder goed vertegenwoordigd, 2 deelnemers waren onder de 20 jaar oud.
We waren ook nieuwsgierig of de personen die de keuzewijzer hebben ingevuld, eerder hadden meegedacht met de provincie bij een ander project. Maar liefst 74 deelnemers gaven aan nooit eerder te hebben meegedacht met de provincie. Wel lijkt er onduidelijkheid te zijn over wanneer men meedenkt met de provincie, aangezien 19 deelnemers aangaven niet zeker te weten of ze ooit eerder hebben geparticipeerd. 7 deelnemers lieten weten erg betrokken te zijn, zij hebben meer dan 5 keer geparticipeerd bij de provincie.
Hoe kan je de tabellen aflezen?
De resultaten van de keuzewijzer worden uitgelegd aan de hand van verschillende tabellen met percentages. Bij elke stelling konden deelnemers een schuifje verplaatsen naar links of rechts over hun voorkeur tussen twee verschillende antwoorden. In het voorbeeld hieronder betekent het schuifje helemaal naar links dat deelnemers graag zelf willen meewerken. Uiterst rechts betekent dat deelnemers een onderwerp zien als een taak van de overheid. Werd het schuifje ergens ertussen op de lijn geplaatst, dan was er sprake van een meer of mindere voorkeur voor het een of ander. Stond het schuifje in het midden dan werd neutraal over het onderwerp gedacht.
Legenda
De resultaten
Tijdsbesteding
Via de keuzewijzer vroegen we deelnemers of zij graag veel tijd zouden willen besteden aan het meedenken met de provincie en of ze hier tijd in zouden willen investeren (43%). Zij gaven de voorkeur aan fysieke overleggen waarbij inwoners met elkaar in gesprek gaan over verschillende perspectieven op een onderwerp. Maar er waren ook deelnemers die hier liever minder tijd in willen stoppen (37,12%). Deze deelnemers zouden dan bijvoorbeeld kort willen meedenken, zoals bij een enquête, of gewoon liever helemaal niet. Andere deelnemers waren hier wat neutraler in (19.70%). Zij zouden bijvoorbeeld een mix van participatie momenten fijn vinden, zowel kort als lang.
“Het lijkt me wel leuk om mee te denken alleen heb ik daar in verband met studie en werk heb ik hier op dit moment geen tijd voor.”
Wanneer gevraagd werd of deelnemers vaker willen meedoen met minder invloed, of minder met meer invloed gaven de meesten een duidelijke voorkeur aan voor het laatste (51,51%). Deze deelnemers worden liever niet zo vaak gevraagd om hun mening, alleen wanneer het van een groter belang is. En de deelnemers die aan hebben gegeven juist vaker mee te willen doen met meer invloed? Die geven graag hun mening over veel verschillende onderwerpen. Wel gaven deelnemers bij de open vragen aan dat het belangrijk is dat er voldoende invloed kan worden uitgeoefend. Inwoners die meedenken moeten serieus worden genomen en er kan geen sprake zijn van schijn participatie.
“Mijn inbreng moet serieus genomen worden en het moet ook echt wat kunnen bereiken.”
Vertegenwoordiging
Ook hebben we aan deelnemers gevraagd of ze liever zichzelf zouden willen vertegenwoordigen, of dat ze vertegenwoordigd zouden willen worden door een maatschappelijke organisatie of belangengroep. Hier bleven deelnemers vrij neutraal (38%), met een hele lichte voorkeur voor vertegenwoordigd worden (36,36%). Opvallend is dat de 2 personen onder de 20 aangaven dat zij zichzelf willen vertegenwoordigen. Omdat het gaat om slechts 2 deelnemers binnen deze leeftijdscategorie is de uitkomst hiervan niet representatief voor heel Zuid-Holland. Het geeft wel aan dat er jongeren zijn die graag individueel betrokken willen worden.
“Ik vind het erg belangrijk dat mensen betrokken zijn bij het overheidsbeleid. Ik denk echter dat burgers ook vertegenwoordigd kunnen worden door belangengroepen die verschillende belangen kenbaar maken. Moet ik wel zeggen dat ik hier bij verschillende opgaven anders over kan denken.”
Daarnaast waren er ook veel deelnemers die een neutraal antwoord gaven op de vraag of zij liever zelf willen meewerken aan vraagstukken die in de provincie spelen of dat dit een taak is van de overheid zelf (37,88%). Deelnemers gaven aan dat het wel of niet zelf meedoen vaak ook ligt aan het onderwerp. Is het een onderwerp waar ze kennis of affiniteit mee hebben? Dan zullen zij eerder aan tafel willen komen zitten. Deelnemers die aangaven graag zelf mee te willen doen vinden het fijn om samen met de organisatie of overheid ideeën te bedenken en uit te werken of te beslissen over allerlei belangrijke onderwerpen. Ook bij de open vragen in de keuzewijzer wordt aangegeven dat deelnemers het belangrijk vinden dat inwoners worden betrokken bij de plannen van de provincie. Deelnemers die dit meer een taak van de overheid vinden, laten hun stem bijvoorbeeld liever gelden door tijdens de Provinciale Staten verkiezingen te stemmen op iemand die zijn of haar standpunt vertegenwoordigd.
“Meedenken is relevanter als je zelf veel te maken hebt/krijgt met de gevolgen van keuzes. Het uitvoeren van taken vind ik echt een taak van de overheid. Burgers hoeven er geen tweede baan bij.”
Wanneer meedoen
Denken deelnemers liever mee over de hele provincie, of liever dichtbij huis? De directe omgeving lijkt hetgeen te zijn wat deelnemers het meest aan het hart gaat. Een meerderheid geeft aan een voorkeur te hebben voor de directe omgeving (50%). Anderen stonden hier neutraler in (18,94%). Dit zou kunnen betekenen dat zij geen voorkeur hebben, wellicht over beiden willen nadenken, of dat zij helemaal niet mee willen denken. 31,06% van de ondervraagden willen liever meedenken over onderwerpen die de hele provincie aangaan.
“Het is een combinatie. Maar ik wil vooral meedenken omdat ik juist veel hoor uit mijn omgeving en ik ook wel kan meedenken vanuit de kant van de provincie. Hierdoor kan ik bruggen bouwen.”
Wanneer we iets willen aanpassen aan de plannen van de provincie dan maken we nieuw beleid. Er zijn verschillende momenten waarop er over dit beleid kan worden nagedacht. Participeren kan in een vroeg stadium, wanneer deze nieuwe plannen nog niet helemaal zijn ingevuld en er nog geen oplossingen zijn. Het kan ook in een later stadium, wanneer de plannen en ideeën al concreter zijn, waardoor je ook concreter je mening kan laten weten. We vroegen inwoners van Zuid-Holland wanneer zij zelf het liefste zouden willen meedenken. 43,94% gaf aan graag in een vroeg stadium mee te denken. Zij vinden het fijn om mee te denken aan mogelijke oplossingen en daarin veel vrijheid te hebben. 45,45% van de deelnemers hebben een neutraal antwoord ingevoerd en lijken daarmee open te laten wat voor hen het beste moment is of kiezen voor beiden Via de open vragen gaven meerdere deelnemers aan dat zowel voor, als tijdens, als na het participatieproces de geïnteresseerden goed betrokken moeten worden. Een minderheid (6,82%) denkt liever later mee, wanneer er bijvoorbeeld al een plan ligt met concrete voorstellen waarop gereageerd kan worden en over mee kan worden gedacht.
Bij sommige thema’s is het fijn om in een vroeg stadium mee te denken, maar in andere gevallen kan het prettig zijn dat er al een en ander vastligt en ik kan aangeven wat voor mij de best mogelijke keuze is.”
Hoe deelnemen
Samen of toch alleen? Uit de keuzewijzer blijkt dat deelnemers liever alleen deelnemen aan een participatietraject dan in een groep. 56,82% van de deelnemers gaven aan hier een voorkeur voor te hebben, waarvan 34,09% zelfs een sterke voorkeur had voor individuele deelname. Wanneer je liever in een groep participeert heb je waarschijnlijk een voorkeur voor bijvoorbeeld een bewonersbijeenkomst, waarbij je door het delen van ideeën en meningen met anderen zo tot een gezamenlijke oplossing komt. De deelnemers die liever alleen participeren, willen dit liever doen door bijvoorbeeld een 1 op 1 gesprek te voeren of een online vragenlijst in te vullen, zoals deze keuzewijzer.
“Ik wil graag mijn expertise inzetten, maar ik ga liever niet naar sessies waar iedereen de provincie gaat vertellen wat ze moeten doen en er competitie is tussen mensen. Ik zet graag mijn netwerk en kunde in. Maar ik kom niet tot mijn recht in elke groepssetting.”
Daarnaast lijkt er ook een lichte voorkeur te zijn voor participeren op een zelfgekozen moment (eventueel online). De helft van de deelnemers (50%) kozen ervoor om te participeren in hun eigen tijd. Dit kan bijvoorbeeld door snel een mening te geven via een enquête of een korte online bijeenkomst. 31,06% van de deelnemers gaven aan liever op vaste momenten en dan eventueel fysiek te mee te willen denken. Zij gaan liever naar bijvoorbeeld een inwonersavond of burgerberaad. Bij het beantwoorden van de open vragen gaven sommigen ook aan dat een mix juist wel prettig zou zijn en dat het vooral erom gaat dat inwoners genoeg keuze hebben bij hoe ze betrokken willen worden.
Hoewel ik graag fysiek aanwezig zou willen zijn, zal het in mijn geval lastiger worden in verband met vervoer. En dan zou online weer een betere optie zijn.
Evaluatie
Ook evalueren is belangrijk in het participatieproces dus er is aan deelnemers gevraagd hoe zij op de hoogte gehouden willen worden van het participatieproces. De vraag was of ze persoonlijk op de hoogte gehouden willen worden of de resultaten liever zelf nalezen via bijvoorbeeld een nieuwsbrief of een website. De meeste deelnemers zijn neutraal (37,12%) of hebben een lichte tot sterke voorkeur (40,15%).
“Ik vind het informeren van burgers zowel tijdens als achteraf zeer belangrijk voor het goede verloop van participatie. Daarnaast hecht ik er veel waarde aan dat de provincie zich actief opstelt voor zelfreflectie en burgers dus de mogelijkheid geeft achteraf feedback te geven. Zo blijf ik en andere burgers het gevoel houden dat we serieus worden genomen en dat stimuleert mij actief te blijven participeren.”
Ten slotte werd deelnemers gevraagd of ze achteraf, nadat ze hebben meegedacht met de provincie, nog zouden willen laten weten hoe ze het participatietraject hebben ervaren. Hier geven de meeste deelnemers aan dit liever wel te doen. De provincie is hier blij mee, aangezien de mening van inwoners die meedenken en meedoen helpt bij het verbeteren van onze samenwerking met inwoners.
“Ik vind het wel belangrijk dat mensen kunnen laten weten hoe zij iets ervaren hebben. Dan voelen zij zich daarin gehoord.”
Wanneer ben je tevreden met een participatietraject?
Deze vraag werd ook in de keuzewijzer gesteld als een open vraag, omdat we het belangrijk vinden dat iedereen tevreden kan zijn met de manier waarop er wordt meegedacht.
Deelnemers gaven aan tevreden te zijn als zij gehoord worden, als het plan goed is doordacht, de deelnemende groep representatief was, er evenredig naar partijen is geluisterd en wanneer de oplossing een verbetering voor de omgeving met zich meebrengt. Sommige deelnemers gaven aan dat zij het geslaagd zouden vinden als alle oplossingen direct door de provincie worden overgenomen. Andere deelnemers vonden dit geen harde eis, als deelnemers maar goed worden geïnformeerd waarom iets wel kan of waarom iets niet kan. Ook gaven deelnemers aan dat ze het belangrijk vonden dat de verwachtingen en kaders die vooraf zijn gecommuniceerd door de provincie worden waargemaakt. Ten slotte is ook integraliteit bij het zoeken van oplossingen belangrijk, net als transparantie in de doorwerking van de resultaten.
“Wanneer ik het gevoel heb dat mijn inspraak ook oprecht verandering brengt of kan brengen in besluitvorming, of dat het in ieder geval wordt meegewogen.”
Fijne resultaten, en nu?
Met 132 personen die de keuzewijzer hebben ingevuld hebben we veel interessante meningen en ideeën mogen ontvangen. Hoewel 132 personen niet representatief zijn voor alle inwoners van Zuid-Holland hebben wij hierdoor een mooi beeld kunnen krijgen van de ideeën van de deelnemers over meedenken met de provincie.
Deze resultaten nemen wij mee bij het schrijven van het nieuwe participatiebeleid van de provincie. Alle informatie en haalbare ideeën samen zorgen voor een conceptversie van het participatiebeleid. In september zullen we deze conceptteksten voorleggen via de Denk Mee website, zodat alle deelnemers kunnen bekijken wat de provincie met alle ingediende wensen en ideeën heeft gedaan. Hierna kan iedereen er zijn mening over geven, zodat we het beleid nog verder kunnen aanscherpen.
Het kan zijn dat je eerder je mening hebt gegeven via de keuzewijzer, bijvoorbeeld door een open vraag te beantwoorden die je niet direct terugziet in de resultaten. Alle resultaten hebben we in grote lijnen hier gepresenteerd, maar weet dat wij ook elk antwoord aandachtig hebben bekeken en dit in overweging brengen voor het nieuwe participatiebeleid.
Op 16 oktober 2024 organiseert de provincie een Denk mee-evenement waarop een eerste versie van het participatiebeleid wordt besproken. Iedereen is van harte uitgenodigd! Aanmelden kan via https://participatiepzhnl.pzh-events.nl
Het uiteindelijke beleid zullen we ook nog met iedereen delen. In maart 2025 zal de concept tekst van het beleid openbaar worden gemaakt op deze website zodat iedereen er een mening over kan geven. Je kan dan via deze website nog zeggen wat je van het nieuwe beleid vind.
De zes onderwerpen
Vanuit de digitale keuzewijzer en open uitvraag om ideeën in te dienen over participatie neemt de provincie 6 onderwerpen over in het participatiebeleid. Dit zijn de onderwerpen.
Participanten willen echt iets beïnvloeden
Via de keuzewijzer blijkt dat het belangrijk is dat participanten echt iets kunnen beïnvloeden wanneer zij deelnemen aan participatietrajecten. Schijnparticipatie, waarbij de belangrijke keuzes al gemaakt zijn door anderen, moet hiermee voorkomen worden. Dit nemen we over in het nieuwe beleid.
Communicatie & verwachtingsmanagement
Uit de opbrengsten blijkt dat er voldoende beschikbare informatie moet zijn voor deelnemers van participatietrajecten. Dit kan gaan over inhoudelijke achtergrondinformatie over de participatievraag die voorligt. Bijvoorbeeld over waar de provincie over gaat of juist niet. Maar ook over informatie over het proces. Bijvoorbeeld over hoe een participatietraject met meerdere bijeenkomsten eruitziet, over wat er nog onzeker is en/of een tijdslijn waaruit blijkt wanneer participatieopbrengsten worden opgevolgd. Zo weten participanten wat zij kunnen verwachten voorafgaand, tijdens - en na een participatietraject. De toegang tot informatie wordt zowel tijdens - als achteraf bij participatietrajecten als belangrijk ervaren. In het nieuwe beleid nemen we over dat we altijd gaan voor heldere communicatie en goed verwachtingsmanagement.
Samen terugkijken
Gezamenlijk terugkijken na een participatietraject wordt als waardevol gezien. Een deelnemer schrijft:
“Ik hecht er veel waarde aan dat de provincie zich actief opstelt voor zelfreflectie en burgers dus de mogelijkheid geeft achteraf feedback te geven”Door gezamenlijk terug te blikken na een participatietraject kan de provincie participatietrajecten in de toekomst verbeteren. Dit nemen we dan ook over!
Maatwerk per vraagstuk
Uit de keuzewijzer blijkt dat er verschillende voorkeuren zijn om mee te doen aan een participatietraject. Sommige deelnemers willen liever meepraten over onderwerpen die de directe leefomgeving raken, waar andere deelnemers graag meedenken over onderwerpen die de gehele provincie aangaan. Sommige deelnemers hebben een voorkeur voor digitale participatie, waar anderen juist fysiek willen meedenken. Sommige inwoners willen in hun eigen tijd en individueel participeren, waar anderen juist georganiseerd in een groep willen meedenken. Sommige personen participeren graag zelf terwijl anderen zich ook graag laten vertegenwoordigen. We nemen daarom over dat we per vraagstuk bekijken hoe we de participatieaanpak zo goed mogelijk kunnen inrichten en richten ons op het betrekken van personen met verschillende perspectieven.
Verschillende redenen voor een succesvol participatietraject
Er worden verschillende zaken genoemd die participatie tot een succes maken. Bijvoorbeeld wanneer deelnemers gehoord worden, als een deelnemende groep participanten representatief is, als er evenredig naar partijen is geluisterd en wanneer de oplossing een verbetering voor de omgeving met zich meebrengt. Ook wordt benoemd dat deelnemers het belangrijk vinden om een uitleg te krijgen wanneer input niet wordt meegenomen. We nemen mee dat het belangrijk is om van tevoren na te denken over wanneer de participatie geslaagd is en benoemen dat dit per vraagstuk verschillend ingevuld kan worden.
Toegankelijkheid verbeteren van provincie
Door in te zetten op een laagdrempelige, toegankelijke manier van contact kan de relatie tussen inwoners en provincie verbeteren, wordt genoemd in de keuzewijzer. Het verbeteren van de toegankelijkheid van de provincie nemen we daarom mee in het participatiebeleid!
